• door Sent G. Wierda op 13 april 2024

    Het politiek speelveld

    De verkiezingen komen er aan. Vanaf 23 april 2024 — de dag van kandidaatstelling — wordt pas echt duidelijk welke (Nederlandse) partijen mee gaan doen. Tot die tijd een inschatting...

    Op het politieke speelveld bekent iedere partij haar kleur: welke soort politiek bedrijf je? bij welke groep sluit je aan? welke dynamiek heb je zelf (recent) gehad, of confronteer je jouw concullega's? Bij verkiezingen vragen we iedereen om een positie op dat speelveld te kiezen — hun team aan te moedigen — te bepalen welke koers er gevaren moet worden. Nu gaat het om de Nederlandse rol binnen het Europees Parlement. 31 zetels (4,3%) op de totale schaal van 720 zetels binnen de gehele Unie. De individuele Europarlementariër of zelfs (Nederlandse) partij is een druppel op de gloeiende plaat. Het gaat om de verdeling over de Europese groepen die de koers van het Europese Parlement (grotendeels) bepaald. De koers van de Unie wordt nog meer bepaald door wie in het Europese Commissie zitting neemt, en door de regeringen en vakministers in de Raad van Europa. Toch heeft de stemgerechtigde in Nederland op z'n best invloed op de machtsverdeling tussen de Europese groepen. Hier gaan ook de stellingnames over.

    vandeRegio heeft (bij verkrijgen van zetel) het voornemen om aan te sluiten bij de Europese Vrije Alliantie, en daarmee bij de Greens/EFA-groep.

    Hieronder vindt u een kaart waarop (bijna?) alle Nederlandse partijen gekoppeld worden aan hun Europese groep.

    Werking van het Europese Parlement

    Een Europarlementariër via hun politieke partij — nadat deze één zetel verkregen hebt bij de verkiezingen — moet zich aansluiten bij een Europse Groep. Deze groepen verdelen de lidmaatschappen van de commissies en delegaties op basis van hun beschikbare quota. Dus wil een Nederlands Europarlementariër zich meer inzetten — meer alleen dan stemmen in de plenaire vergadering — dan moet deze zich aansluiten bij een groep en (volwaardig) lid worden van specifieke commissies. De ultieme invulling van het lidmaatschap is het nemen van de rol van rapporteur of de rol van (onder-)voorzitter. Hiermee wordt één onderwerp of een categorie onderwerpen geadopteerd.

    De Haagse politieke arena

    De (meeste) politieke partijen die meedoen aan de Europese Parlements-verkiezingen, die hebben (of hadden) ook een fractie in de Tweede Kamer der Staten-Generaal. De waan van de dag regeert hier.

    Meerdere kandidaten van vandeRegio hebben een actieve relatie tot de lokale partijen in de gemeenten, en/of de regionale partijen in de provincie, en/of de regionale partijen in het waterschap, en/of de onafhankelijke senator in de Eerste Kamer der Staten-Generaal. Hiermee komt het regionalisme naar voren, welke haaks staat op de landelijke politiek die wordt aangetroffen in de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

    Het bezwaar van de regionalen (t.o.v. de landelijke politiek) is dat er te veel "vanuit Den Haag", dus van boven af, besluiten worden opgelegd. Regionalen willen meer zelfbeschikking en onafhankelijkheid. Ook zodat ze zelf het maatwerk kunnen realiseren in hun regio.

    Principieel doel van Stemhulpen

    Een stemhulp zou eigenlijk de zwevende kiezer moeten informeren over de onderlinge verschillen van de Europese groepen. Vervolgens pas overgaan naar de invulling van de nuances die daarbij aangesloten politieke partijen hebben, in haar advies.

    Bijzondere dynamieken:

    Binnen de groep-partij-verdeling, zoals op de kaart aangegeven, zijn verschillende soorten van bijzondere dynamieken. Er zijn de periode 2019-2024 bijvoorbeeld afsplitsingen geweest en deze partijen hebben zich opnieuw uitgevonden. Er is een fusie van twee partijen, maar ook de breuk van twee partijen die eerst innig samenwerkten in Europa. Er zijn nog altijd onafhankelijken die meer verbroedering in Europa vinden dan in Nederland. Andere partijen blijven ongebonden, wellicht omdat een samenwerking in Europa hun niets kan/wil bieden. En dan blijft nog altijd over: hoe moet de kiezer omgaan met een grote verscheidenheid dat er binnen een groep is? Is het één pot nat, of komt het over als een vooropgezet één-tweetje?

    Afsplitsingen: Apart doorgaan

    • FvD > Ja21 > Meer Directe Democratie
    • SGP en CU

    Fusies: Samen maar ook apart

    • GroenLinks en PvdA
    Omdat vandeRegio in de Europese groep van de Greens/EFA wil oppereren heeft ze last van de onduidelijkheid die de fusie geeft. Welke samenwerking zal GroenLinks meer inspireren: die met de Europese groenen en onafhankelijken, of denkt ze vooral vanuit het Nederlands huwelijk? Zijn deze Europarlementariërs straks wel betrouwbare partners?

    Onafhankelijk

    Zowel Volt als de Piratenpartij zijn Europese partijen. Ze hebben de ambitie om aan de voorwaarden te gaan voldoen om een eigen groep te kunnen oprichten. Alleen op dit moment zijn ze hiervoor nog te klein. De Greens/EFA staat meer dan andere groepen open voor het aansluiten

    Ook hier heeft vandeRegio last van partners binnen de Greens/EFA-groep. Wanneer Volt of de Piratenpartij met hun zetel "overlopen" naar een andere groep, dan zijn ze niet de partners die je op dit moment mag verwachten. Dan gunnen we ze nog meer hun eigen groep, dan dat ze aansluiten bij hun andere opties.

    Ongebonden

    • Belang van Nederland

    Verscheidenheid in zelfde groep

    • CDA
    • BBB
    • NSC